Logowanie

L-ISA – immersyjny koncertowy dźwięk od L-Acoustics na koncertach Aerosmith

L-ISA – immersyjny koncertowy dźwięk od L-Acoustics na koncertach Aerosmith

System immersyjnego dźwięku L-ISA przebojem wkrada się do koncertowych setupów Gwiazd. Aerosmith to kolejny zespół, który zdecydował się skorzystać z tej technologii.

Zamiast organizować kolejną trasę koncertową, Aerosmith postanowiło wynająć na 35 dni mieszczącą 5200 widzów salę koncertową Park Theater w Park MGM w Las Vegas, by wciągnąć publiczność w przestrzenne brzmienie zawdzięczane technologii L-ISA od L-Acoustics w certyfikowanej konfiguracji THX przygotowanej przez Steve'go Dixona. Dzięki rozbudowanej konfiguracji systemu składającego się z 230 modułów systemów liniowych L-Acoustics udało się stworzyć hiper-realną scenerię dźwiękową. Poznajmy nieco bliżej tajniki tej immersyjnej technologii dźwięku koncertowego.

 L ISA system scheme

Marka L-ISA została stworzona przez założyciela L-Acoustics, dr. Christiana Heila w Londynie w roku 2014, ale system L-ISA to wynik wielu lat badań audio i psychoakustycznych.

System L-ISA jest systemem miksowania obiektowego.

L ISA Live Concert Setup

 

Procesor L-ISA Processor i kompatybilne konsolety są w stanie przyjąć 96 sygnałów źródłowych określonych jako L-ISA Source. Z konsolety miksującej są odbierane następujące informacje:

- ustawienie w panoramie (PAN)

- szerokość bazy stereo (WIDTH)

- wysokość położenia źródła (ELEVATION)

- odległość usytuowania źródła – głębokość sceny dźwiękowej (DISTANCE)

- poziom wysyłki na kanał AUX.

 L ISA controller reverb v1

Dodatkowo w procesorze L-ISA Processor mamy możliwość operowania symulacją różnorakich pogłosów.

 L ISA DiGiCo SD10 Desk Link L ISA Controller

W zintegrowany z konsoletami system L-ISA Source Control pozwalający zdefiniować wartości pięciu parametrów systemu L-ISA są wyposażone konsolety LAWO, Avid VENUE S6L (plug-in AAX DSP) oraz DiGiCo SD (natywny Desk Link). Proces miksowania jest zrealizowany do szyn AUX, które są odbierane przez system L-ISA Processor i później końcówki mocy systemu.

 L ISA Processor front

L-ISA Processor to serce całego systemu. Według niepotwierdzonych informacji, latencja procesora jest niższa niż 5 ms (!). Procesor jest wyposażony w dwa optyczne porty MADI IN oraz jeden port elektryczny MADI BNC. W przypadku próbkowania 44.1 kHz lub 48 kHz, procesor jest w stanie przyjąć do przez wejścia optyczne MADI do 96 kanałów:

- MADI Optical 1 – kanały 1 - 64

- MADI Optical 2 – kanały 65 – 96.

W razie pracy w częstotliwości próbkowania 96 kHz, kanału MADI Optical 1 i Optical 2 przyjmują po 32 kanały (o 1 do 64), a przez elektryczne MADI BNC są przyjmowane kanały od 65 do 96. Ponadto procesor jest wyposażony w słuchawkowe wyjście analogowe i cyfrowe AES/EBU z funkcją downmixu. Jako źródło synchronizacji można użyć wejście Word Clock lub dowolne wejście MADI – optyczne lub elektryczne. Sterowanie procesorem odbywa się przez złącze RJ45 z Gigabitoym interfejsem do połączenia z oprogramowaniem L-ISA Controller.

 L ISA Processor rear

1. Przełącznik
2. Wskaźnik stanu bieżącego
3. Kratka wentylatora
4. Przełącznik zasilania
5. Gniazdo zasilania IEC
6. Gniazdo Ethernet RJ45 1 Gbps
7. Wejście / wyjście MADI 1 (optyczne) 8. Wejście / wyjście MADI 2 (optyczne)
9. Analogowe wyjście stereo (TRS, 6,3 mm)
10. Wyjście stereo AES / EBU (D-SUB)
11. Wejście / wyjście MADI 3 (elektryczne BNC)
12. Wejście zegara Word Clock (BNC)

 

L ISA Controller software

Oprogramowanie L-ISA Source Control na komputerze bądź iPadzie poszerza potencjał kreacji miksu przez dodatkowe grupy miksu, kontrolę obiektów do miksu stereo i 5.1 i wielokanałowe środowisko obiektowe L-ISA.

L ISA Controller plug in ProTools software L ISA Source Control 

Z ciekawostek, jest również dostępny natywny plug-in do systemu Avid ProTools obsługujący 96-kanałowe miksowanie przestrzenne. L-Acoustics zapowiedział niedawno poszerzenie listy konsolet kompatybilnych z systemem L-ISA. Ma się również pojawić odpowiednia wtyczka do aplikacji... QLab :-)

 L ISA Soundvision configuration PA L Acoustics

Procesor L-ISA wykorzystując 64 tory wyjściowe jest w stanie wytworzyć sugestywny dźwięk 3D. Projekt nagłośnienie przygotowuje się w L-Acoustics Soundvision. System projektowania dla różnych gatunków muzycznych przewiduje odmienną konfigurację systemów nagłośnieniowych:

- L-ISA Wide – system zbudowany z identycznych gron, dedykowany do muzyki klasycznej, jazzu, wystąpień słownych, konferencji

- L-ISA Focus – do nagłaśniania koncertów rockowych, elektroniki, system zbudowany z gron różnych modeli liniówek – w zależności od nagłaśnianej przestrzeni, mogą to być zarówno grona systemów liniowych, jak źródła punktowe (X i XT) lub źródła kolinearne (SYVA).

 L ISA Live hyperreal arrays scene extended speakers immersive speakers

Do stworzenia obrazu dźwiękowego powyższych elementów miksu kreowanej przestrzeni dla obiektów dźwiękowych będących sygnałami na przykład z mikrofonów, wykorzystywane są dwie główne kategorie elementów nagłośnieniowych i czterech typów punktów nagłośnieniowych w postaci gron systemów liniowych lub zestawów głośnikowych L-Acoustics:

- grona sekcji HYPERREAL: SCENE SPEAKERS odpowiadające za stworzenie kreacji dźwiękowej głównej sceny oraz grona EXTENDED SPEAKERS służące do zdefiniowania poszerzonej przestrzeni

- grona IMMERSIVE SPEAKERS do dopełnienia wrażenia przestrzennego i w pewnym uproszczeniu do wykreowania wymiaru pionowego i wygenerowanie wymiaru poziomego na głębokość (odległość od źródła) z punktami nagłośnienia SURROUND oraz OVERHEAD.

Dodatkowo w projekcie zalecane jest stosowanie podwieszanych subbasów. 

Standard L-ISA przewiduje zastosowanie minimum 5 punktów źródeł dźwięku, aczkolwiek specjaliści twierdzą, że naprawdę realistyczną reprodukcję 3D można uzyskać przy minimum 7 punktach nagłośnieniowych. W jaki sposób realizowany jest miks 3D? To tajemnica L-Acoustics B-) Ale coś wiemy. Na pewno wprzęgnięte są zależności amplitudowo-fazowo-częstotliwościowe odnoszące się do matrycowo potraktowanych źródeł nagłośnienia. Cechą charakterystyczną systemu jest to, że w zasadzie każdy obiekt dźwiękowy jest reprodukowany przez każdy głośnik / kolumnę / moduł systemu / grono. System nagłośnieniowy to wieloelementowy układ matrycowy. Im więcej źródeł elementów nagłośnienia i punktów nagłośnieniowych, tym bardziej precyzyjna i realistyczna jest kreowana przestrzeń dźwięku 3D.

L ISA controller object based mixing miksowanie obiektowe

Kluczową sprawą jest zaprogramowanie obiektu dźwiękowego i „włożenie” go w przestrzeń. L-ISA Processor to 96 wejść obiektowych. Miks odbywa się do 64 wyjść tworzące wirtualną przestrzeń. Miks można realizować bezpośrednio na konsoletach DiGiCo SD lub Avid VENUE S6L. Do procesora doprowadzane są sygnały przez MADI. Do komunikacji w systemie z oprogramowaniem na komputerze Apple Mac Pro jest wykorzystywany cyfrowy standard Milan – czyli AVB.

Najważniejsze – jakie jest wrażenie odsłuchowe systemu L-ISA? Mieliśmy możliwość zapoznać się ze specyfiką brzmienia tego systemu podczas targowych prezentacji na Prolight+Sound 2018 i 2019. Faktycznie, w większości przestrzeni widowni dźwięk jest odbierany przestrzennie, z realną lokalizacją kierunków i głębi sceny. Po chwili jest to dla nas tak naturalne wrażenie, że gdy system zostaje przełączony na klasyczny system stereo, ma się wrażenie, że... coś się zepsuło :-) L-ISA realnie wprowadza brzmienie koncertu na całkowicie nowy poziom „komfortu” brzmienia miksu. Komfort odsłuchu, realizm i głębia – to najbliższe słowa opisujące to, co zyskujemy dzięki zastosowaniu systemu L-ISA.

 L ISA system ProlightSoud2019

Podczas targów Prolight+Sound 2019 we Frankfurcie dowiedzieliśmy się, że trwają starania, by zorganizować w Polsce trasę jednego z naszych czołowych zespołów z nagłośnieniem L-ISA. Póki co wiadomo, że pierwszym muzycznym wydarzeniem zrealizowanym na systemie L-ISA będą dwa czerwcowe koncerty Marka Knopflera – w Krakowie w Tauron Arenie i w Gdańsku/Sopocie w Ergo Arenie. Warto się wybrać, by skorzystać z tego komfortu, jaki oferuje immersyjny miks koncertowy w systemie L-ISA.

Dystrybutor: Audio Plus