Electro-Voice EVOLVE 50 – wertykalny kompaktowy system liniowy z linią opóźniającą

Kolumnowe zestawy połączone z subwooferami, określane często jako wertykalne systemy liniowe, szturmem wdarły się na rynek i zajęły całkiem spory segment. Niewątpliwie zaletami takich konstrukcji jest niska waga i niewielkie gabaryty zestawów szerokopasmowych, co ułatwia transport. W przypadku testowanych zestawów, aktywny subwoofer w obudowie ze sklejki waży 20 kg, a zestawy szerokopasmowe wykonane z tworzywa sztucznego ze specjalną aluminiową sztycą 6 kg. Na uwagę zasługuje również elegancka strona wizualna EVOLVE 50 – jawi się jako idealne rozwiązanie na wszelakie eventy firmowe czy konferencje. Design jest zarówno elegancki, jak nowoczesny. Cechą godną podkreślenia w tej klasie sprzętu jest także szerokie pokrycie dźwiękiem. Tam, gdzie nie jest konieczne wygenerowanie wysokiego SPL przez zestawy średnio-wysokotonowe na dużą odległość, a bardziej zależy nam na szerokości i równomierności pokrycia, takie kolumnowe zestawy uzupełnione o subwoofer znajdą idealne zastosowanie. Testowany zestaw nominalnie pokrywa dźwiękiem 120° w poziomie. Nominalnie, bo w praktyce jest nieco szerzej, o czym później :-)

 

W konstrukcji Electro-Voice EVOLVE 50 wykorzystano mocny układ przetwarzania cyfrowego DSP, który jest odpowiedzialny za realizację filtrów podziału pasma, fabrycznej korekcji barwowej zestawu, czterech gotowych nastaw korekcyjnych – Speech, Live, Music i Club, trzech filtrów użytkownika – półkowe dolno- i górnopasmowy oraz przestrajany w zakresie 200 Hz – 12 kHz filtr środkowy o charakterystyce dzwonowej. Do tego mamy linię opóźniającą do 100 metrów, czyli około 290 ms – a to oznacza, że EVOLVE 50 będzie świetnym partnerem na konferencje dla każdego miksera pozbawionego linii opóźniających – czy to analogowego, czy to cyfrowego. Bo w samym DSP zestawu EVOLVE 50 jesteśmy w stanie ustawić opóźnienie :-) Idealne rozwiązanie na konferencje, eventy czy wesela w długich salach o nagłośnienia strefy. Wspominaliśmy już, że Electro-Voice EVOLVE 50 ma pamięć na presety użytkownika i presety fabryczne?

 

O ile od szerokopasmowej kolumny oczekujemy szerokiego i równomiernego pokrycia, to od zestawu basowego wymaga się sporego SPL. Podstawą systemu Electro-Voice EVOLVE 50 jest aktywny subwoofer w obudowie bass-reflex zbudowany na przetworniku 12” przetwarzającym efektywnie pasmo już od 43 Hz przy spadku -3 dB. I zostało to potwierdzone pomiarami! Co więcej, subwoofer ma spory zapas mocy względem zestawu szerokopasmowego i jest zmuszany do bardzo wydajnej pracy. W jaki sposób?

 

Pomiar w SMAART v.7 DI / skalibrowany interfejs audio SMAART IO / skalibrowany mikrofon iSEMcon EMX-7150

- kolor żółty – Club Mode

- kolor zielony – Music Mode

- kolor różowy – Live Mode

- kolor czerwony – Speech Mode.

Electro-Voice EVOLVE 50 został wyposażony w gotowe 4 tryby, ustawienia „charakteru brzmienia” - co przekłada się na odmienne charakterystyki pasma przenoszenia. Jak pewnie zauważyliście na pomiarach w programie SMAART DI v.7, każdy kolejny „preset” ma zwiększoną o 3 dB efektywność najniższego pasma odtwarzanego przez subwoofer. Przyjmijmy punkt odniesienia 0 dB subbasu dla programu Speech Mode, dla 1 kHz. Program Live Mode ma +3 dB w dole pasma. Program Music Mode kolejne +3 dB, czyli razem +6 dB więcej „basu”. Program Club Mode to znowu kolejne +3 dB w dole, czyli razem +9 dB dla pasma basowego!!! W odniesieniu do 1 kHz. A dostępny korektor dla niskiego pasma proponuje kolejne +6 dB wzmocnienia... Bądźmy jednak ostrożni w stosowaniu tego korektora, gdyż w stosunku do nominalnego poziomu 0 dB, przy aktywnym programie Club Mode możemy teoretycznie podnieść efektywność niskiego pasma aż o 15 dB. A to już przy wykorzystaniu pełnej mocy może grozić uszkodzeniem przetwornika... Na straży stoją oczywiście limitery, ale przy niesubordynowanym DJ nawet limiter kiedyś się podda.

 

Zestaw szerokopasmowy jest inny, niż proponuje konkurencja. Z jednej strony niewiele jest tak klasycznych konstrukcji, a z drugiej Electro-Voice EVOLVE 50 proponuje nowoczesne rozwiązania. Nawiązując przy tym cały czas do idei kolumny. Mamy tutaj do czynienia z kolumną zbudowaną z 8 neodymowych przetworników o średnicy 3.5”, z których trzy dolne są skierowane płaszczyzną nieznacznie w dół. Zastosowanie odpowiednich dyfuzorów z korekcją fazy pozwoliło uzyskać równomierne pokrycie poziome o promieniu 120°. Warto wspomnieć, że dopiero przy odchyleniu o 80° od osi – czyli na skaju pokrycia poziomego 160°, słowa zaczynają być gorzej rozpoznawalne z uwagi na spadek efektywności górnego pasma. Ale można uznać, że zestaw gra efektywnie i czytelnie do tych 150°, bo spadek górnego pasma nie przekracza 3-4 dB. Propagacja pionowa jest asymetryczna, o promieniu 40° skierowaną na wprost i w dół - tak, by nie grać „po suficie” :-) Duży plus!

 

Kolumna jest montowana na blokowanej przez magnes sztycy. W środku znajdują się złącza doprowadzające sygnał do głośników. Elegancko, czysto i skutecznie – z tyłu kolumny nie zwisają dzięki temu żadne kable. Pewne wątpliwości wzbudza długość sztycy – zestaw ma wysokość nieco ponad 210 cm. W przypadku siedzącego audytorium, wysokość i propagacja trzech dolnych głośników kolumny, EVOLVE 50 idealnie pokrywa dźwiękiem nagłaśnianą przestrzeń. Gorzej, gdy audytorium stoi, choćby przy wysokich stolikach bankietowych. Wówczas, by zapewnić odpowiednie pokrycie, konieczne jest postawienie zestawu na podwyższeniu, na przykład na scenie. Ale rzeczywistość konferencyjno-bankietowa często nie przewiduje sceny. Wówczas trzeba kombinować. Obita czarną wysłoną skrzynka od piwa w niektórych sytuacjach rozwiązuje problem :-) Ale swoją droga przydałby się dodatkowy 40-centymetrowy moduł sztycy do przedłużenia tej standardowej. W ofercie jest 16-centymetrowa mini-sztuca do EVOLVE 50... Ale bardziej chodziło by o przdłużkę standardowej :-) W niektórych sytuacjach przydałaby się również przedłużka kątująca propagację w górę – na przykład w razie nagłaśniania sali amfiteatralnej. Electro-Voice EVOLVE 50 jest zawodowo zaprojektowanym zestawem – udostępnienie dodatkowych opcjonalnych elementów zwiększających spektrum zastosowań z pewnością podniosło by atrakcyjność tego produktu. 

Zmuszenie przetwornika 3.5” do równomiernej pracy w zakresie od 200 Hz do 20 kHz jest praktycznie niemożliwe. Producent zastosował więc układ DSP z cyfrowymi filtrami korekcyjnymi, by wzmocnić pasmo przenoszenia w zakresach, w których to okazało się konieczne z uwagi na spadek efektywności układu 8 przetworników.

 

Co do mocy systemu - producent tym razem nie podaje (i słusznie) mocy jako takiej. W dokumentacji znajdziemy informację o osiąganym maksymalnym SPL 127 dB, zaś z tyłu obudowy jest informacja o maksymalnym poborze mocy (1000 W). W materiałach widnieje informacja o wyposażeniu w dwie końcówki mocy po 500 W. Nie ma natomiast podanej mocy całego zestawu. I to jest słuszne podejście, w przeciwieństwie do niektórych rekordzistów uzyskujących z 250 VA moce rzędu 2000 W :-) Brawo Electro-Voice!

Warto pamiętać, że do dyspozycji są 3 korektory, którymi dodatkowo możemy wpłynąć na charakter brzmienia. Podział pasma między subwooferem a kolumną został ustalony na 200 Hz. Podział został przeprowadzony tak, że okolice pasma 200 – 300 Hz jest przetwarzane mniej efektywnie. Jest to spadek sięgający 3-4 dB w zależności od trybu Speech/Live/Music/Club (na pomiarze w realnych warunkach sporej sali koncertowo-teatralnej z odległości 3m dodatkowy spadek wynika z rezonansu). Przyznaję, że podczas testów stosowałem filtr środkowy MID EQ ustawiony na 250 Hz o podbity o 3 dB. To gwarantowało słuchowo lepsze, pełniejsze brzmienie. Fakt, że zmuszało również niewielkie przetworniki 3.5” do cięższej pracy w dolnym zakresie ich pasma przetwarzania... Ale cóż – nikt nie obiecywał, że będzie łatwo :-)

 

Electro-Voice EVOLVE 50 jest wyposażony w prosty, ale skuteczny w działaniu 3-kanałowy mikser. Dwa pierwsze kanały mikrofonowo-liniowe udostępniają gniazda combo XLR/jack 1/4” firmy Neutrik. Warte podkreślenia jest, że złącza XLR mają blokadę przed przypadkowym wypięciem. Dodatkową zaletą EVOLVE 50 jest możliwość załączenia zasilania Phantom +15V dla dwóch pierwszych wejść, dzięki czemu możemy podłączyć na przykład mikrofony pojemnościowe lub aktywne DI-BOXy.

 

Kanał trzeci obsługuje 3 typy wejść – 2 x RCA / cinch, mini-jack stereo 1/8” oraz bezprzewodowe połączenie Bluetooth. W razie sparowania urządzeń przez Bluetooth, gniazda wejściowe RCA i mini-jack są odłączane.

Producent przewidział możliwość podania do kolejnego zestawu sygnały z gniazda MIX OUT lub bezpośrednio podanie przez gniazdo THRU sygnału z pierwszego wejścia miksera. Na wyjście MIX OUT możemy zdecydować, co ma być wysyłane – w układzie stereo wybieramy kanał prawy (R), pierwszy zestaw w łańcuchu podłączeń służy zawsze do obsługi kanału lewego (L). Możemy również wysłać sumę stereo L+R.

 

Producent dostarcza możliwość sterowania wybranymi funkcjami DSP z poziomu aplikacji na urządzenia przenośne. Aplikacja nazywa się EV Quick Smart Mobile i jest dostępna w wersjach na iOS od wersji 10.0 i Android od wersji 5.0. To znakomita opcja. Możemy kontrolować głośność, wybierać tryb (Speech, Live, Music, Club), dokonywać zmian w 3-pasmowej korekcji - jednak bez wyboru częstotliwości środkowego filtru. Można również tworzyć grupy do 6 urządzeń i kontrolować je zbiorczo. Z aplikacją jest kompatybilny nie tylko EVOLVE 50, ale również seria nowych zestawów Electro-Voice EXL200.

 

Co aplikacji podczas testów napotkaliśmy na dwa niewielkie problemy. Po pierwsze, nie ma żadnego zabezpieczenia przed dostępem do aplikacji. Jeśli Bluetooth w zestawach EVOLVE 50 jest aktywny, a na sali trafi się złośliwiec, po pobraniu aplikacji EV QuickSmart Mobile może się bez przeszkód zalogować i przejąć kontrolę nad zestawami. Przydało by się hasło przy połączeniu / parowaniu.

Druga sprawa – jeśli w aktywnym presecie w urządzeniu są wprowadzone zmiany korekcji, po otwarciu aplikacji i zalogowaniu się do zestawu, modyfikacje EQ nie są pokazywane. Szkoda, że nie ma również dostępu do edycji wartości linii opóźniającej. Może w następnej wersji programu?

 

Testowa para Electro-Voice EVOLVE 50 zagrała podczas kilku różnych realizacji. Pierwsza realizacja wypadła podczas „siedzącej” konferencji w sporej hotelowej sali, gdzie EVOLVE 50 posłużyły jako dyskretne, nie rzucające się w oczy nagłośnienie frontowe – takie było „zamówienie” agencji organizującej konferencję: „takie cienkie długie kolumny” :-) Sala była szeroka, więc pozioma dyspersja 120° była zaletą. Prowadzący z mikrofonem nagłownym wychodził przed linię nagłośnienia, ale nie było dużych problemów z odstrojeniem sprzężeń – usunęliśmy tylko nieznacznie 2.5 kHz. Prelegenci stali przy stoliku konferencyjnym z laptopem i posługiwali się mikrofonem do ręki. Przy skompresowanych na mikserze sygnałach mikrofonów przygotowanych do „prezesowskiego” stylu trzymania mikrofonu, nie było problemu ze zrozumiałością na modułowej sali o głębokości 18 m. Trzeba natomiast wziąć pod uwagę, że bez „anty-prezesowskiej” kompresji w ostatnich rzędach poziom głośności nie był już zbyt wysoki.

 

Drugim testem było nagłośnienie występu DJa w barze na KontenerArt na około 150 osób. Ustawiliśmy preset Club. Basu było naprawdę sporo. Postawienie zestawów na podłodze powodowało, że niskie tony przechodziły przez podłogę na elementy konstrukcyjne i pomieszczenie stawało się niezłym niskotonowym rezonatorem :-) Ale z kolei spora ilość osób stojących przy didżejce sprawiała, że sygnał z kolumn szerokopasmowych był nazbyt tłumiony. Dlatego zastosowaliśmy patent ze skrzynką od piwa :-) dzięki czemu kolumna znalazła się na odpowiedniej wysokości i skutecznie nagłośniła przestrzeń z bawiącymi się. Nie, nikt na Kontenerach nie bawił się w obijanie skrzynki wysłoną... B-) Mimo, że straciliśmy „lustro” akustyczne w postaci podłogi, niskiego pasma nie brakowało. Próbowaliśmy, do którego momentu możliwe było dodatkowe podbicie niskiego pasma korektorem LOW EQ – trzeba pamiętać, że preset CLUB ma i tak podbicie 9 dB dolnego pasma. Okazało się, że przekroczenie wartości +3 dB skutkowało drastycznym, słyszalnym zadziałaniem limiterów. Musimy przyznać, że subbas zaimponował nam efektywnością i odpornością na DJa :-) Do tego warto zaznaczyć, że chłodzenie jest rozwiązane za pomocą pasywnego radiatora... Szacun.

 

Podczas trzeciego testu wykorzystaliśmy Electro-Voice EVOLVE 50 jako nagłośnienie strefowe podczas sporej konferencji firmowej. Szeroka dyspersja pozioma sprawdziła się znakomicie. Wykorzystaliśmy wbudowaną w układ DSP EVOLVE 50 linię opóźniającą.

 

Zestawy posłużyły również do nagłośnienia tylnej mobilnej widowni w Auli Artis dla około 140 osób podczas spotkania przedwyborczego ze znanym politykiem. Electro-Voice EVOLVE 50 wywiązał się z tego zadania na tyle skutecznie, że postanowiliśmy sprawdzić, jak poradzi sobie z nagłośnieniem przestrzeni głównej widowni Auli Artis na spotkaniu z działaczem społecznym. Spodziewaliśmy się około 200 uczestników. Z uwagi na amfiteatralny układ sali, z przodu pod subbas podłożyliśmy pokrywę od skrzyni rack tak, aby skierować dźwięk nieco do góry :-) Udało się! Z delikatnie podkompresowanym sygnałem z mikrofonów nie było problemu skutecznie nagłośnić przestrzeń, która zwykle nagłaśniana jest 8 modułami systemu liniowego na stronę... Oczywiście, nie chodziło o zagwarantowanie dużego SPL na potrzeby koncertu, a skuteczne i czytelne pokrycie dźwiękiem i zapewnienie czytelności mowy. I to udało się znakomicie! Szkoda, że nie ma póki co nawet w opcjach sztycy podnoszącej nieco propagację w górę.

Nie udało nam się nagłośnić żywego składu z akustycznym zestawem perkusyjnym. Akurat nie obsługiwaliśmy żadnego koncertu klubowo-kawiarnianego... Nie pokusiłbym się o nagłośnienie rockowego składu, ale do jazzowych, swingowych czy bluesowych klimatów EVOLVE 50 powinien bez problemu dać radę. Bez problemu para Electro-Voice EVOLVE 50 sprawdzi się również jako nagłośnienie zespołu weselnego wykorzystującego keyboardy i inne instrumenty - naturalnie z wokalami :-) - na parkietach dla 100 - 120 osób. Z uwagi na szeroką dyspersję, raczej w szerokich salach niż wąskich i długich. Swoją drogą w praktyce okazuje się, że wykorzystując dwa słupki EVOLVE 50 ustawione nawet dość szeoko, nie ma potrzeby używania dogłośnienia Front-Fill. A to ogranicza ilość koniecznego sprzętu. 

 

Electro-Voice dał sobie czas na pokazanie własnej interpretacji wertykalnego systemu liniowego. I konstrukcja, którą zaproponował, może być lokowana pośród najlepszych i najciekawszych propozycji na rynku. Wykorzystano klasyczną, kolumnową budowę stosując kilka niuansów konstrukcyjnych, jak pochylenie dolnej części zawierającej 3 przetworniki w dół – bardzo przydatny i sprawdzający się w pracy pomysł dający asymetryczną propagację pionową. Świetnie zaprojektowany dyfuzor przed głośnikami zapewnia równomierne pokrycie w zakresie 120°, a sięgające efektywnie nawet 150° przy pogodzeniu się z pewnymi nierównomiernościami.

Warto również zwrócić uwagę na to, że producent w standardzie dostarcza zestwy z fabrycznym pokrowcem na zestawy szerokopasmowe - bardzo wygodne i zapewniające bezpieczeństwo przed uszkodzeniami rozwiązanie. 

Bardzo mocną stroną Electro-Voice EVOLVE 50 jest układ przetwarzania cyfrowego, w którym prócz nastaw trybu / charakteru brzmienia i korektora 3-pasmowego najciekawszą opcją jest wbudowana linia opóźniająca do 290 ms / 100 metrów. To sprawia, że ten zestaw jest idealnym partnerem do obsługi stref na konferencjach i eventach dla analogowych mikserów i cyfrowych mikserów jak Soundcraft Ui12/16, Behringer X-Air XR12/16/18 nie dysponujących linią opóźniającą.

 

Brzmieniowo Electro-Voice EVOLVE 50 wzbudził bardzo pozytywne wrażenia. Producent kreując wizerunek tych zestawów, przedstawia je na reklamach razem z Djami i sprzętem DJ. Fakt, efektywności subbasu imponuje – nawet najbardziej basolubny DJ będzie ukontentowany. Ale to nie wszystkie zastosowania :-) Przydatną opcją są programy ustawień charakteru brzmienia – Club z maksymalnie podbitym dołem pasma, Music z klasycznym „uśmiechem” :-) , Live o najbardziej wyrównanej charakterystyce, zoptymalizowany do wykorzystania podczas miksowania muzyki na żywo oraz Speech z podciętym dołem i podbitym środkiem dla zapewnienia lepszej czytelności mowy. Górki efektywnie można stosować do 15 metrów, chyba, że posłużymy się kompresorami. Wówczas jesteśmy wykrzesać jeszcze te kilka metrów. Naszym zdaniem EVOLVE 50 sprawdzi się szczególnie podczas eventów firmowych, konferencji i wszelakich szkoleń. Lekkość, smukłość, elegancja designe'u, świetne brzmienie i dzięki 3-kanałowemu mikserowi z DSP oraz z możliwości podłączenia audio przez Bluetooth samowystarczalność sprawiają, że Electro-Voice EVOLVE 50 jest zdecydowanie wart uwagi. Oceniając te zestawy nie trzeba „naciągać” rzeczywistości – wystarczą same fakty. To świetny sprzęt. Polecamy!

Do testów dostarczył: Audio Plus