TEST | d&b audiotechnik V7P + V-GSUB + D80

 

Marka d&b audiotechnik jest jedną z najbardziej riderowych na świecie. I najbardziej cenionych. Nie ma się co dziwić, gdyż to jeden z absolutnych liderów zarówno konstrukcyjnych, technologicznych, jak również pod względem jakości wykonania i brzmienia. Cechą szczególną tej marki jest to, że w ofercie ma wyłącznie profesjonalne systemy nagłośnieniowe. W ofercie d&b nie znajdziemy produktów semi-pro czy klasy popularnej. To wyłącznie high-end dla profesjonalistów. Co więcej, kupując zestawy głośnikowe, w komplecie musimy zakupić dedykowane końcówki. Uzasadnienie jest bardzo logiczne - producent sprzedaje SYSTEM nagłośnieniowy i odpowiada za jego cechy brzmieniowe od początku do końca. To pozwala zachować jednolitość brzmieniową każdego systemu, czy będziemy grać koncert na d&b w USA, we Francji, na Tajwanie czy w Australii. Stąd też wynika riderowość tych systemów. 

Każdy z elementów systemu, który otrzymaliśmy do testów, to technologiczny majstersztyk. Nie wiadomo, od którego elementu zacząć… Pamiętając, że to SYSTEM, rozpocznijmy od elementu, który wzbudza swoją konstrukcją podziw połączony z niedowierzaniem – od szerokopasmowego zestawu d&b V7P.

 

Zestaw V7P powstał jako uzupełnienie i dopełnienie systemu liniowego serii V. W założeniach ma służyć jako element dogłośnienia point-source w większych systemach i instalacjach, ma pracować jako side-fill lub out-fill, a także jako nagłośnienie eventowe i klubowe. Jest to 3-pasmowy zestaw typu bass-reflex z 4 neodymowymi przetwornikami: dwoma wooferami 10” usytuowanymi bipolarnie, jednym 8” wooferem z podwójnym symetrycznym falowodem z roztrąbami po bokach wylotu tuby drivera 1,4”. Zestaw przy wymiarach 308 × 700 × 466 mm waży 33 kg. Sporo, jak na tak niewielką obudowę, ale w sumie nie ma się co dziwić – strukturalna obudowa z wielowarstwowej, sztywnej wodoodpornej sklejki i ilość przetworników robią swoje. Trzeba też podkreślić, że powierzchnia obudowy jest wykończona lakierem PCP (Polyurea Cabinet Protection), a metalowy grill ma specjalne zabezpieczenie przed wilgocią chroniące przetworniki.

 

Standardowo zestaw pracując z pionie ma propagację 75° × 40°, jednak producent przewidział możliwość obracania tuby drivera wysokotonowego o 90°. To pozwala precyzyjnie dostosować V7P do pracy w zadanych warunkach dopasowując optymalnie propagację sygnału w zależności od pozycji zawieszenia bądź instalacji zestawu. Czyli zmieniając położenie tuby drivera, propagację 75° × 40° możemy uzyskać również dla zawieszonego poziomo modułu V7P.

 

Co może niektórych zaskakiwać, V7P jest zasilany pasywnie – to znaczy, że we wnętrzu znajduje się pasywna zwrotnica dzieląca szerokopasmowy sygnał na 3 oddzielne pasma. Za przetwarzanie niskiego pasma do 350 Hz odpowiadają dwa skrajnie umieszczone woofery 10”. Za środkowe pasmo odpowiada driver 8”. Za górne pasmo odpowiada driver z wylotem 1.4”. Zachowanie symetrycznego układu przetworników i wylotów falowodów sprawia, że propagacja jest niezwykle wyrównana kierunkowo w każdej implementacji.

 

Zestaw ma impedancję 8 Ohm. Do współpracy z V7P są dedykowane końcówki d&b D20/D30D oraz D80. We współpracy z D20/D30D, możliwe jest uzyskanie 137 dB maksymalnego poziomu SPL mierzonego z odległości 1m. Dla końcówek D80 jest to aż 140 dB @1m! Z zestawu zbudowanego na dwóch przetwornikach 10” to znakomity wynik. Warto też wspomnieć, że jeden kanał D80 może zasilać dwa zestawy V7P pracując wówczas w 4 Ohmach.

 

Dzięki zastosowaniu dwóch wydajnych wooferów 10” i konstrukcji bass-reflex, zestaw V7P efektywnie jest w stanie zagrać od 59 Hz przy spadku -5 dB do 18 kHz w górze. Do współpracy z subbasami producenta ustawił w DSP końcówek punkt odcięcia pasma @100 Hz. Nominalna moc zestawu V7P to 500 W RMS / 2000 W w szczycie (@10 ms).

 

Końcówki są integralnym elementem systemu nagłośnieniowego - tylko zastosowanie wymienionych w specyfikacji końcówek zapewnia prawidłowa pracę zestawu d&b V7P. Optymalnym wyborem będzie najnowsza i najnowocześniejsza końcówka - d&b D80. Przypomnijmy, ten 3-drożny zestaw ma pasywną zwrotnicę i jest zasilany z jednego kanału końcówki (!). Wybierając preset dla V7P uaktywniamy w DSP końcówek algorytmy filtrów FIR wyrównujących fazę zestawów. Ponadto w DSP końcówki mamy do dyspozycji dwa 8-punktowe korektory parametryczne na każdy kanał z funkcją przełączania/porównywania. Korektory mają definiowalne typu filtrów, możemy wybrać między filtrami o charakterystyce dzwonowej, półkowej, notch lub filtr asymetryczny.

Mam również możliwość wykorzystania dodatkowych gotowych filtrów funkcyjnych:

• HFA (High Frequency Attenuation) kompensacyjny filtr służący do korekty / osłabienia pasma drivera >1 kHz w przypadku grania na bliskie odległości,

• CPL stanowiący swego rodzaju gradacyjny filtr antysprzężeniowy w przypadku ustawienia zestawów blisko ścian i kątów pomieszczeń - dostępna jest regulacja od -9 dB do +5 dB.

 

Zestawy d&b V7P otrzymaliśmy do testów w komplecie ze specjalistycznymi uchwytami montażowymi Z5383 pozwalającymi na zmianę płaszczyzny pracy zestawu w pionie w zakresie ±30°. Trzeba przyznać, że to znakomite rozwiązanie niebagatelnie zwiększające potencjał użytkowy zestawów. Podczas testów uchwyty te w jednej z sytuacji okazały się nieocenione - zadaniem było nagłośnienie koncertu zespołu Contra Mundum z usytuowanego na 2 wysokim kamienicznym piętrze balkonu, z budynku Domu Polonii na Krakowskim Przedmieściu. Koncert miał miejsce w rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego 1. sierpnia o godzinie Zero - 17:00, Ze względów logistycznych i bezpieczeństwa, nie było mowy o budowie czy stawianiu jakichkolwiek dźwigów w celu podwieszenia jakiegoś systemu liniowego. A trzeba było zagrać w dół dla całkiem sporej grupy słuchaczy… Na płaszczyznę chodnika i ulicy pod balkonem. Na szczęście w sukurs przyszło właśnie d&b z zestawami V7P i uchwytami, dzięki którym można było skierować zestawy w dół o 30°.

 

Specjaliści d&b audiotechnik zadbali również o zapewnienie innych systemów mocowań, w tym uchwytów poziomych do podwieszania bądź montażu naściennego. Pamiętajmy, że tuba w trybie pracy pionowej ma dyspersję 75° × 40°, ale można ją obrócić o 90° – wówczas w usytuowaniu poziomym zestawu V7P mamy pokrycie 75° × 40°. Służy do tego uchwyt d&b Z5388 pozwalający zamontować zestaw V7P i kierunkować – w zależności od sposobu zamontowania – w zakresach od 0° do -30°, od -30° do -90°, lub od 0° do +13° od poziomu. Pod tym względem d&b audiotechnik rozpieszcza wręcz swoich Klientów… Choć nie są to tanie akcesoria, to pozwalają zapewnić komfort pracy i precyzyjne pokrycie dźwiękiem nagłaśnianej przestrzeni. Pełne PRO.

 

Subbasy dostarczone w testowym zestawie to “ziemne” wersje basów od liniówki serii V oznaczone symbolem V-GSUB, gdzie literka G w nazwie oznacza Ground. Ciekawostką jest wyżłobienie w górnej płycie subbasu na kształt pionowego obrysu V7P :-) V-GSUB to również niezwykle interesujące, zaawansowane technologicznie zestawy głośnikowe.

Tak, zestawy - w środku drzemią bowiem woofery 18” oraz 12”. Wyjątkowość konstrukcji polega na tym, że to subbasy o charakterystyce kardioidalnej - ze zminimalizowaną propagacją do tyłu. Dotyczy to każdego pojedynczego subbasa :-) Woofer 18” wyposażony w tunele bass-reflex gra do przodu, natomiast woofer 12” ma skierowaną propagację do tyłu. Wzajemny układ dwóch przetworników jest tak zestrojony, że zestaw gra przy spadku -5 dB od 37 Hz, a w górze do 115Hz w standardowym trybie i do 95Hz przy odcięciu @100 Hz (w zależności od konfiguracji odcięcia i typu systemu, z którym subbas współpracuje). Podobnie, jak w przypadku V7P, również w przypadku V-GSUB maksymalny SPL jest zależny od zastosowanej końcówki mocy. Jeśli mamy do dyspozycji d&b D12/D20/D30D możemy wykrzesać z testowanych subów 133 dB. Jeśli pracujemy na d&b D80, maksymalny SPL sięga 137 dB. Jak na zintegrowany układ kardioidalny to znakomity wynik, bo przecież przetwornik 12” “zabiera” efektywność.

 

Końcówka d&b D80 jest nowoczesną konstrukcją 4-kanałową pracującą w klasie D wyposażoną w zaawansowane DSP. Ta końcówka ma kilka niepodważalnych zalet. Po pierwsze, przetworniki analogo-cyfrowe pracują z dokładnością 27-bitową (!) przy próbkowaniu 96 kHz gwarantując dynamikę wejść sięgającą 127 dB i znakomitą jakość dźwięku. Mamy również ogromny headroom - poziom 0dBfs mamy przy +27 dBu (!) a maksymalne wysterowanie wejść analogowych uzyskujemy przy +25 dBu. Przetworniki 24-bitowe pracujące na wyjściu gwarantują dynamikę na poziomie 110 dB (!). Wewnętrzne przetwarzanie z częstotliwością próbkowania 96 kHz sprawia, że latencja wejścia do wyjścia jest stała i wynosi 0,3 ms.

 

d&b D80 jest wyposażona w 4 wejścia XLR mogące pracować jako wejścia analogowe lub cyfrowe AES3 - jest możliwość przełączenia wejść 2 i 4 w tryb stereofonicznych wejść cyfrowych AES/EBU. Istotną informacją jest, że od ponad roku system operacyjny końcówki jest wyposażony w konwersję częstotliwości próbkowania SRC dla wejść cyfrowych - wewnętrznie końcówka pracuje z częstotliwością próbkowania 96 kHz, jeśli do wejść cyfrowych podłączymy sygnał 48 kHz, zostanie on przekonwertowany do 96 kHz. Wyjścia XLR działają jako “podaj dalej”.

 

Pokładowe DSP może być obsługiwane z poziomu dotykowego kolorowego ekranu LCD, bądź z oprogramowania d&b R1 Remote V2 lub ArrayCalc. Końcówka jest kompatybilna naturalnie z rewolucyjną technologią d&b ArrayProcessing.  Dostęp do wszystkich funkcji i opcji mamy zarówno z menu na 3,5” kolorowym wyświetlaczu końcówki, jak z oprogramowania R1 V2. Możliwe jest połączenie z siecią dbCAN-bus, jak z siecią LAN/Ethernet - pod kontrolą R1 V2 bądź protokołu OCA Alliance (Open Control Architecture Alliance).

 

Końcówka jest wyposażona w pamięć presetów dla zestawów d&b audiotechnik. Konfigurację rozpoczynamy od wyboru trybu pracy pary kanałów A/B i C/D. Można wybrać:

• Dual Channel
• Mix Top/Sub
• 2-Way Active.

Następnie wybieramy odpowiednie presety zawierające korekcyjne filtry FIR, a w przypadku napędzania zestawów z aktywnym podziałem, filtry cięcia pasm. Do ustawień EQ presetów nie mamy dostępu, natomiast możemy nanosić własne korekty przy pomocy dwóch 8-pasmowych EQ na kanał.

 

Obok wejść i wyjść sygnałowych znajdują się wyjścia z końcówek - cztery gniazda NL4, w których PINy są połączone równolegle oraz wyjście NL8. Opcjonalnie zamiast wyjść NL4 można zamontować gniazda EP5. Co to daje? Dodatkowa piąta żyła przewodów umożliwia skorzystanie z technologii SenseDrive - aktywowany jest ciśnieniowy czujnik podający do kanału końcówki woofera niskotonowego - w subbasie bądź zestawie szerokopasmowym z aktywnym podziałem pasma - zwrotne informacje zwiększające precyzję impulsów niskotonowych. Subbasy V-GSUB są wyposażone w tę technologię...

 

Ciekawostek technologicznych D80 ma więcej. Wiadomo, że wraz z zastosowaniem długich przewodów następuje degradacja wysokiego pasma. Jest to szczególnie słyszalne, gdy jedna końcówka usytuowana po jednej stronie obsługuje jednocześnie zestawy z lewej i prawej strony. Strona podłączona krótszymi przewodami ma jaśniejsze, bardziej dynamiczne brzmienie niż zestawy podłączone długimi przewodami głośnikowymi. Jest to już słyszalne przy różnicy 10 metrów, a co dopiero przy większych długościach… Specjaliści d&b opracowali technologię d&b LoadMatch pozwalającą kompensować długość kabli i wynikające z tego straty w wysokich częstotliwościach. Możliwe jest kompensowanie okablowania o długości do 70 metrów - trzeba to zrobić ręcznie, z menu końcówki bądź oprogramowania R1 Remote V2.

 

Oprogramowanie R1 Remote V2 jest genialnym narzędziem - jest tak zaawansowane technologicznie, że zasługuje na oddzielny artykuł. W niniejszym teście nie będziemy skupiać się na obsłudze tego programu i szczegółowej funkcjonalności. Zaznaczymy tylko, że oprogramowanie może zarządzać nie tylko pojedynczą końcówką, ale wieloma końcówkami, zorganizowanymi w grupy i sekcje, na wielu logicznych poziomach. Sterowanie poszczególnymi funkcjami może dotyczyć pojedynczego kanału, wybranych kanałów jednej końcówki, wybranych kanałów wielu końcówek, jak całej końcówki lub grupy końcówek. Stopień kontroli jest imponujący. Do tego warto zaznaczyć, że komunikacja z końcówką jest dwukierunkowa dzięki wyposażeniu jej w czujniki i możliwość prezentacji wartości parametrów zmieniających się w czasie. Oprogramowanie jest wydajne i stabilne - w międzyczasie mieliśmy w redakcji okazję podziwiać konfigurację ponad 200 końcówek pracujących w jednej sieci, służących do napędzania zestawów na ponad 30 punktach nagłośnieniowych… W tym miejscu warto wspomnieć, że końcówka D80 ma dla każdego kanału linię opóźniającą do 10 sekund (!!!). To najwyższa wartość opóźnienia na rynku.

 

Pobór mocy to 3000VA, przy czym chwilowy pobór może sięgnąć 7000 VA. Końcówka ma zasilacz sterowany technologią Power Factor Correction (PFC). W zależności od Crest Factor - przy CF2 (-6 dB) oferowana jest moc 4 × 2600 W @4 Ohm i 4 × 2000 W @8 Ohm. Przy pomiarze Crest Factor 4 (-12 dB) mamy odpowiednio moc 4 × 4000 W @4 Ohm i 4 × 2000 W @8 Ohm. Niestety końcówka nie pracuje w 2,7 Ohm - do jednego kanału możemy więc podłączyć tylko 2 zestawy o impedancji 8 Ohm. Możliwe jest również zasilenie 3 zestawów o impedancji 12 Ohm i 4  zestawów - każdy o impedancji 16 Ohm.

 

W PRAKTYCE

Po charakterze brzmienia od razu można stwierdzić, że to d&b :-) Pracując na systemie w bardzo różnych warunkach – kilku koncertów półplenerowych w KontenerArt, dwóch niewielkich koncertów plenerowych na 500-700 osób, kilku eventów w pomieszczeniach zamkniętych o różnej kubaturze, czy wreszcie najbardziej nietypowego koncertu Contra Mundum “z balkonu” –  możemy stwierdzić, że za każdym razem system pozwalał uzyskać znakomite brzmienie miksu koncertów. Istotną zaletą w większości sytuacji nagłośnieniowych okazywał się 75-stopniowy – węższy od “standardowego” – kąt propagacji poziomej. Zwłaszcza podczas eventów w pomieszczeniach zamkniętych.

 

Wysoka efektywność zestawów gwarantowała odpowiedni zapas dynamiki. Konfiguracja po dwa subbasy na stronę zapewniała całkiem sympatyczny nadmiar niskiego pasma - nawet w nagłaśnianiu koncertów z gatunków muzycznych lubujących się w dużej ilości niskiego pasma, subbasy V-GSUB zapewniały absolutnie wystarczający poziom głośności. Jednak najbardziej zaimponowały nam zestawy szerokopasmowe d&b V7P – naszym zdaniem w klasie wąsko grających zestawów point-source są absolutnym liderem. Pamiętajmy – to 3-drożne zestawy z pasywnym podziałem pasma! Jak konstruktorom udało się uzyskać tak dobrą charakterystykę fazową? Zastosowanie filtrów FIR nie do końca wszystko tłumaczy… Do tego trzeba zauważyć, że końcówka z DSP ma latencję zaledwie 0,3 ms...

 

Efektywny zasięg zestawów V7P napędzanych końcówką D80 to nawet 35 metrów – dzięki konstrukcji falowodu wokale były czytelne nawet na tym dystansie. W praktyce na potrzeby koncertu rockowego, zestawy V7P zapewniają odpowiednio wysoki poziom ciśnienia akustycznego do 25-28 metra. Grając na mniejsze odległości lub dla mniejszej publiki warto użyć filtru korekcyjnego zmniejszającego efektywność górnego pasma.

 

Jedyne, czego można się czepiać, to nieco rozwlekłe brzmienie subbasów wynikające raz z kardioidalnej konstrukcji, a dwa – niskiej wartości Damping Factor końcówki D80 (>100 dla pasma 20 Hz – 200 Hz). No i fakt, że końcówka nie pracuje z obciążeniem 2 Ohm też do zalet nie należy...

 

 

PODSUMOWANIE

Testowy zestaw d&b składający się z pary V7P, czterech subbasów V-GSUB i końcówki D80 jest ze wszech miar godny polecenia jako uniwersalny i niezwykle skuteczny system. To znakomite urządzenia tak w założeniach funkcjonalnych i konstrukcyjnych, jak w wykonaniu. Można nawet zaryzykować stwierdzenie, że d&b V7P jest konstrukcją nieomal genialną… W każdym razie bezkonkurencyjną w swojej klasie. Zwłaszcza na potrzeby eventów czy nagłośnienia koncertów w klubach muzycznych, taki zestaw jest absolutnie wszystkim, co potrzeba. Niewielkie gabaryty, mobilność, szerokie możliwości konfiguracji, brzmienie i riderowość - to podstawowe zalety tego systemu. Cena jest równie profesjonalna, co jakość i możliwości. Ale w końcu to zawodowy sprzęt do zawodowych zastosowań. Jeśli szukacie skutecznego, świetnie brzmiącego i riderowego systemu, koniecznie przetestujcie ten zestaw od d&b audiotechnik.

 

Zestawy d&b audiotechnik otrzymują od naszej redakcji najwyższą platynową nagrodę. Końcówka i subbasy - złote nagrody. To chyba najlepiej świadczy o jakości tego systemu. 

Polecamy!

Do testów dostarczył: Konsbud Audio

 

{gallery}Galerie/db-V7P-V-GSUB-D80{/gallery}